Saka Yaşı Nasıl Anlaşılır?

Saka Yaşı Nasıl Anlaşılır?

Saka kuşlarında yaş tespiti hakkında birçok kişinin forumda sorular sorduğunu  gördüm. Biraz araştırma yapınca bu konuyla alakalı ne yazık ki Türkçe bir kaynak olmadığını, bilimsel olarak da bir araştırma yapılmadığını gözlemledim. İlginç olan kısım ise, saka kuşlarına asırlardır büyük bir tutkuyla bağlanamamıza rağmen, kuşları kafeste tutup ötümlerini dinlemek veya üretme çalışmalarında bulunmanın dışında  bilimsel olarak çalışma sahalarımız çok yetersiz.

Ben de bir saka kuşu sevdalısı olarak, internet ortamında yaptığım gezintiler neticesinde saka kuşlarında yaş belirleme ile ilgili olarak İngilizce ufak tefek bilgiler buldum ve bunları Türkçe’ye çevirerek  sizlerle paylaşmak istedim. Çeviri birebir robot modunda olmadı. Kendi bilgilerimi de katarak yorumladım.  Sözü daha fazla uzatmadan çeviriyi aktarmak istiyorum.

Ciddiye alınabilecek İngilizce tek metin:

".....AGEING3 types of age can be recognized:Juvenile with grey-brown head, without red,black and white pattern.1st year autumn/2nd year spring with moultlimit between the changed glossy black innergreater coverts and the duller outer juvenile reteined; if all greater coverts moulted, then limit is between greater coverts and primarycoverts.Adult without moult limit on wings.CAUTION: there are a few number of juvenileswith a complete postjuvenile moult...."

Saka kuşlarında yaş genel olarak 3 türde incelenebilir:

Birinci türde sakalar yavruluk sürecinden çıkış dönemindedirler. 

Bu türdeki saka yaş incelemesinde en belirgin özellik baş bölgesinde kırmızı, beyaz ve siyah renk tonları yer almaz. Aksine gri-kahverengi  tonları arasındadır. Göğüs kısmındaki beyazlık ise irili ufaklı noktalardan oluşan kahverengi tonlarındadır. Bu saka kuşları yaş olarak tüy dökümünden sonra 1.yıllarının sonbaharındadırlar. Tüy değişiminden sonra yetişkin bir saka ortaya çıkar. Bu döneme kadarki saka kuşlarına genç saka denilir.

Saka gençlikten çıkıp bahara ulaştığı ilk senesinde artık yetişkin bir saka olarak sınıflandırılır. Dikkatli olarak incelendiğinde saka kuşunun baş bölgesinde, gözlerinin etrafında, tüylerinin şeklinde yenilik, parlaklık ve canlılık vardır.

Ortalama 15-16 yıl yaşayabilen saka kuşlarında  bilimsel olarak yaş tespiti henüz yapılmamıştır. Sadece yukarıda belirttiğim gibi yavru, yetişkin ve senelik olarak tarif ve tasnif edilir. Bir saka kuşunu inceleyerek bu kuşun örneğin 7 yaşında olduğunu, ne yazık ki sadece yavruluğundan itibaren ona bakan sahibi bilebilir. Diğer türlü doğadan yakalanma sakalarda yaş tahmini ortalama olarak yapılır. Yaşlı kuşlar adeta yaşlı insanlar gibi olur. Öncelikle gözlerinin etrafındaki halkada boğumlar oluşur. Genç sakadaki parlak ve kusursuz maske yaşlı sakada yerini donuk renklere ve hafif tüy deformasyonlarına bırakmaktadır. Yaşlı kuşların ayaklarında genç sakalara göre  katkat boğumlanmalar fazlalaşır ve tam olarak kart bir duruş sergilerler. Hareketleri de genç sakalara oranla daha sakindir.