Flurya Kuşu Hakkında Herşey

Serdar Burak beye bu güzel yazısından dolayı teşekkür ederim. Kendisi Flurya kuşu hakkında bilinmesi gereken herşeyi bu yazısında anlatmış. Mutlaka okunması gereken arşivlenmesi gereken bir makaledir.
Serdar beyin kendi sitesini ziyaret etmek için Tıklayın..

– FLURYA KUŞU MAKARA ÇEŞİTLERİ –

• CANALYE
• KURBAĞA
• CEVİZ MAKARALARI
• YUVA
• NARGİLE MAKARALARI

CANALYE MAKARASI:
-Canalye: (cicicicicicicicicicici)

-Kaba canalye: (cücücücücücü veya cucucucucucu veya daha kaba olabilir cöcöcöcöcöcö gibi)

-Sektirme canalye: (sektirmenin anlamı yukarıda ki ses hecelerinin arasında 1 saniyeye yakın bir ses aralığı olmasıdır. Tıpkı devir yapar gibi nefes alarak ve vurgu yaparak öter. )

-Püskürtme canalye: (ismindende anlaşılacağı gibi sanki sesler gırtlaktan patlayarak çıkar ve burada 2-3 ses birbirine karışarak değişik bir kombinasyon oluşturur.)

-Ebabil makarası: (bir çeşit canalyedir) bibibibibibibibibi diye ve makarayı açarak ötmelidir.

-Calı canalye: (ince fakat lezzetli bir makaradır..sektirmeyi andırır..gerçek canalyenin tarlalarda öttüğü ince makaralı ötümüne çok benzer)

-Yuva ayarı canalye: (tititititititititi diye yuva makarasının biraz daha tonajlısı olan flurya makarasıdır.)

-Kalkık canalye: (düz canelye makarasını açarak ve bir ton üstten öter didididididididi gibi)

-Dağ canalyesi: (uzaktan kulağa lülü makarası gibi gelir bu yüzden lülü ayarı canalye denir)

-Çaylak makaraları: Bildiğimiz çaylak kuşunun çığlığına benzer makaradır. Kah kah kah kah kah şeklinde sedalı bir makaradır.

-Canalyenin yüzlerce tonu ve çeşidi vardır. Bu sesleri ve isimleri çoğaltmak mümkün ben sadece belli başlı olanları yazdım, her makara farklı tonlarda ötülebilir…

KURBAĞA MAKARASI :
-Kurbağa (kuhkukkuhkuh veya kohkohkohkohkoh gibi kaba ve zor seslerdir.)

-Kalkık kurbağa: (kurbağa makarasını açarak ve bir ton yüksekten öter.)

– Kaba kurbağa: (kohkohkohkohkoh gibi ve kakakakakakakakaka gibi)

-Tor kurbağa: (tor kurmağası aynı motoru bozulmuş bir araba gibi boğuk bir torrrrrrrrrrrrrrr sesidir. Bu makarayı aynı tonda ve kesintisiz öterse makbuldür.yani makarayı indir bindir ve çalkalama yapmayacak tuttuğu gibi bırakacak ve sesler anlaşılır olacak..aynı harzer roller kanaryasının rule’ lerine (veya roll) benzer.)

– Taş kurbağa: (bu makara genelde çok serttir uzaktan kulağa çır gibi gelir. Ama yuvarlak ve tok bir şekilde öterse çok makbuldür. Eski ustalardan çoğu bu makarayı öten kuşları beslerler. Fakat genelde çır makara olarak kabul edilir.)

– Havuz kurbağası: (yumuşak hatta canalyeyi andıran seslerdir.uzaktan bekçi düdüğü ötüyormuş gibi gelir.prüürürürrrürrrrüürüürürrü gibi)

– Dere kurbağası: (havuz dere ağaç kurbağaları birbiriyle neredeyse aynıdır. Sadece ton farkı vardır.)

– Ağaç kurbağası:

– Toprak kurbağası: (yazın geceleri öten kara kurbağalarıyla neredeyse aynı sestir.inceden fakat yoğun bir dirrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr sesi gibidir.)

CEVİZ MAKARALARI :
bu makara çeşitleri artık günümüzde pek kalmadı…bunlara tarihi sesler diyoruz…bu makarayla öten bir kuşun karşısında hiçbir kuş ötemez.ancak kendinde de aynı makara olursa ozaman gerçek bir dövüş dinlenilebilir…

– Tata makarası: (genelde dat dat dat veya dah dah dah diye aralıklı ve tok şekilde öter çok kaba bir makaradır.)

– Hoho makarası: (hohohooh veya höhöhöhöhöh kahkaha atar gibi öttüğü çok makbul makaralardan biridir.)

– Yoyo makarası: (yoyoyoyoy veya yafyafayafayafayaf gibi değişik şekillerde ötebilir.)

– Ceviz kurbağası: (ceviz kurbağası denmesinin sebebi çok tok ve sert kulağa çok hoş gelen bir ses olmasıdır. Tıpkı bir çuvaldan mermer bir zemine dökülen cevizler gibi.)

YUVA MAKARALARI :
Bu grup genel olarak titititititititit seslerinin tonlamalarından oluşur…

-Dişi Yuvası: (dişiler çok uzun ve kaba makarlar ötebilir ama eş zamanı erkeği çağırmak için ince bir yuva makarası öterler.)
– Yuva
– Erkek yuvası
– Kalkık yuva
-canalye ayarı yuva

NARGİLE MAKARALARI :
bu makara çeşitleri en rağbet gören seslerdendir.genelde kuşlar bu makaraları uzun öterler. Eğer ağzında bu makara varsa genelde bunlarla dövüşürler.
– Lülü
– Lölö
– Lili
– Gügü
– Gögö
– Gigi
– Nargile makarası

ÇIR MAKARLAR : 
– Canalye çırı: (kumanda edilebilir hatta kuşa unutturulabilir…ama fazla olmamak kaydıyla.)

– Kurbağa çırı: (en pis çırdır.hiç bi kuşu karşısında öttürmez. Kuşta bu çır varsa salın gitsin asla unutmaz ve her duyduğunda oda hemen ötecektir…)

-Böcek çırı: (buda bir canalye çırıdır.)

-Hırrrrr kırrrrrr zııııı pırrrrrrr gibi bozuk seslerin tümü.

BASIK MAKARA:

Kuş makarayı çok sık , R ve S harfleri çokça duyulacak şekilde kapalı bir kutu içinden ötüyormuş gibi öter. Makaradaki sesler birbirine çok yakın ve hızlıdır. Sesler arasında neredeyse hiç boşluk olmaz…basık demek düşük ses yada baskılanmış ses demek değildir..bazıları bunu bilmiyor. Basık makarada seslerde sorun vardır…kampana gibi çok gürültülü öten bir flurya basık makara ötüyor olabilir…buna dikkat etmek gerekir…

EZİK KIRIK ÇATLAK MAKARALAR:

Ötmesi gereken bilinen makaraları kötü bir şekilde ve kulağı tırmalayan seslerle öter.

GEÇME :
Örnek vermek gerekirse canalye öten bir kuş 10-15 sayıdan sonra makarayı ötmeyi bırakmadan direk kurbağaya geçerse buna geçme denir.
Fakat bazı kuşlar aynı makarayı kaldırarak öterler..bu çok makbul bişeydir..mesela
Cicicicicicicicicicicicicicucucucucucucucucucucucu cuc gibi…burada canalaye makarasını kaldırarak ötüyor…

Asıl kötü olan geçme ise : mesela ; gügügügügügügügügügügügü lilililililililililil
Veya kohkhohkhohkhohkhcücücücücücücücücücücü
Tatatatatatatatatatatatagögögögögögögögögögö gibi geçmeler kesinlikle kabul edilemez.geçme her farklı makara arasında olabilir…canalyeden canalyeye veya kurbağadan kurbağaya geçebilir fakat bunu yaparkende inceden kalına gitmelidir…eğer kaba canalyeden ince bir canalyeye geçerse buna ezik öttü veya seslere göre makarayı kırdı denir…

DİĞER ÇIR KABUL EDİLEN OLAYLAR:
-Kuş vıja saplanmış olabilir ve diğer kuşları öttürmez.sürekli vıjlar…15 gün vıjlayan kuşum olmuştu aralıksız hemde..

-Sürekli korkudan veya şaşkınlıktan ping ping diye kanaryanın sinyaliyle etrafa seslenir.

-Ne kendi öter nede diğer kuşları öttürür, sürekli kısa makaralar öterse 3-5 sayı…yani tır tır da tır tır…

-Bazı kuşlar dersine doymadan ötemez ama bazısıda okadar çok derse düşerki ne kendi makara öter nede diğer kuşları öttürür.

-Bazı kuşlarda özellikle dağ babaları ve yerli kuşlarda TUFE dediğimiz makara sonuna gelen sesleri barındırırlar…mesela:
Kuş 5-6 ağız aynı makarayı uzun uzun öttü diyelim son ağızdan sonra ;

Cücücücücücücücücücücü siv siv siv (veya şav şav şav ,can can can ,con concon ,vay vay vay seslerinden birini makaranın arkasına ekler.)

Peki bu durumda ne yapılır…eğer kuş 5-6 veya daha fazla (en az 4 kez) makara öttükten sonra tufe vurursa sorun değil..usta kuşçu oraya gelmeden bir ağız önce kuşun kafesine dokunur,vurur,veya kafesi döndürür kuş başlangıca dönerse iyi..o kuş kumandaya geliyor demektir..

Fakat her ağız makaranın ardına tufe vurursa o kuş beslenmez…bu kabahattir…

-Flurya kuşu sıraya makara ötmelidir en az 4 ağız aynı makarayla başlamalı…ötüm yaparken habire makara değiştirip bi ondan bi bundan ötmemeli…bu kuşlar beslenmez…

AYŞE KUŞ:
Bazı kuşlar ötüm yerinde yani er meydanında kuş arasında ağzını açmaz bu kuşlar kahveden çıkar çıkmaz 100 sayı bile ötebilir..ama kuşlarla dövüşmekten korkar yada kaçınırlar..biz bu kuşlara ayşe kuş diyoruz…bu kuşları eve asın evde dinleyin başka bir işe yaramazlar…salon kuşu olurlar…

İYİ BİR FLURYA KUŞU NASIL OLMALI :

– En az 4 ağız ve 25 sayı üstünde makarayla başlamalı..bu patlamış kuşlar için geçerlidir.yani artık ötüm yapan kuşlar için…
Mesela bir kuşunuz var ve 7-8 ağız canalyelerini öttü (hep aynı canalye) , daha sonra başka bir canalyeye geçti 4-5 ağız onu öttü ondan sonra kurbağalarına geçti 5 ağızda onları öttü ağzında başka makara varsa yine aynı şekilde bunlarıda öttü…buna sıraya ötüm denir..bir o makarayı bir bu makarayı ötmeyecek…hepsini sıralı ötecek…tabi aralarda vıjlayabilir…bu vıj ben buradayım varmı yan bakan şeklindedir…

FLURYA KUŞU KAÇ SAYI ÖTTÜ:
Makaranın nasıl sayıldığı her zaman bir muammadır. Bu sayı ince ve kalın makaralarda değişir..
Mesela yuva öten bir kuşta 1 saniye 3 sayı demektir…30 saniye Arallıksız öterse yaklaşık 100 sayı eder ki ; 100 sayı öten bir kuşun üstü sayılmaz..saymaya gerek yoktur çok uzun bir süredir…100 sayı denir geçilir..

Kaba kurbağa veya ağır makaralar öterse bunların 1 saniyesi 4 sayıya tekabül eder. Çünkü ağaırmakaraları çok uzun öten kuş sayısı çok nadirdir…yani 100 sayı yuva öteceğine 35-40 sayı kaba kurbağa ötse size 100 sayılık yuvadan çok daha fazla heyecan verir..sanki kuş 100 sayı kaba makara ötmüş gibi aklınız başınızdan gider…

Bazıları bunu bilmiyor yuva makasını 4 le kaba makaraları 3 ile çarpıyorlar..bu yanlıştır tam tersi olması gerekir…

GENELLEME :

Flurya kuşunu en fazla kahvede 30 dakika öttürün daha sonra dışarı çıkıp ders yaptırın…zaten dışarı çıkar çıkmaz rahatlamak için ders yapacaktır…sonra hırslanan ve hala dövüşmek isteyen bir kuş şeklinde yine kahveye girersiniz.. ozaman bir 30 dakka daha makara ötebilir…bu oranlar kuşlara göre değişir..bazı kuş 4 saat ders yapmadan makara öter bazısı 5 dakka zor dayanır…

-Bazı kuşlar tek makarayla dövüşür belki 100 sayı öter ama hep tek makaradır…buda iyi olmasa da kuş uzunsa en azından size heyecan verir…

-Flurya kuşu nankör bir kuştur tabi size karşı değil..doğası böyledir..nerde pis bir makara yada ses duyarsa onu ötmeye çalışır…sürekli bozulma eğilimindedir çünkü doğası böyledir..

-Dağ babaları tüy zamanı haricinde kolay kolay ses almazlar…eğer tufesi azsa ve makaraları güzelse kolay bozulmaz..ama yinede her kuş bir diğerini etkiler ve ötümü bozuk olanlar diğerlerini bozabilir..

-Yerli yavrular deli dolu delikanlı kuşlardır hep ötmek isterler ve her makarayı hafızalarına kaydederler…kötü seslerden uzak tutmak gerekir bu sene ötmesede o pis sesleri gelecek sene repertuarında dinlersiniz…

-Yerli tüm kuşlar çeşit ve kaba makaralar barındırır fakat bu kuşların bozuğu çok olur…ama iyi makara istiyorsanız bozuğu az yerli kuş besleyin…yerli kuşlardan çok uzun öten zor çıkar…

-Geçim babaları ve yavruları çok uzun kuşlardır fakat makaralar yerli kuşlara nazaran daha ince ve az çeşitlidir…fakat makaralı bir geçim kuşu bulabilirseniz çok keyif yaparsınız…
Geçim döneminin ilk ayağı olan İLK OYNAKLAR hem yerli hemde nefesli kuşlardır…ayrıca zengin makara barındırırlar…

-Eski ustalar genellikle dağ babası beslerlerdi davudi sesleri bulabilmek için…şimdi herkes geçim kuşuna döndü neden ?

.Çünkü geçim kuşu daha çabuk ve kolay öter
.Daha erken öter
.Dağ babaları ve yerli kuşlar temmuz başı haziran sonu ötüme girer…
.Dağ babaları zor kuşlardır ve kafese adapteleri zordur.
.Çok hastalanırlar ve çok parazit taşırlar.

KAHVE KÜLTÜRÜ VE FLURYACILAR :
Fluryacılar ,flurya kuşu gibi inat ve hırslı adamlardır..bunlar büyük topluluklar oluşturup kuş öttürselerde hiçbiri birbirini sevmez yada kabul etmez..her öten uzun kuşta muhakak bir arıza bulur yada çamur atarlar (fluryacı tabiriyle b.k atarlar) …
Usta olan sadece kuştur… kuş öter veya ötmek ister sizde onu beslersiniz…zaten ötme isteği olmayan bir kuşla ötüm yapamazsınız…

ÜNLÜ KUŞLARDAN BAZILARI:
Estalu bey’in STELYO KUŞU
Aleko kuş
Kaptan kuş
Börekçi kuş
.
.
.
Böyle bi çok kuş var tabi ki ama benim yaşım itibariyle dinlediğim ve beyendiğim sadece STELYO KUŞ ve ALEKO KUŞ’tur.(teyp ten dinledim yanlış olmasın)

Ben her zaman yerli kuş baktım ama artık arada sırada uzun geçim babalarınıda alıyorum…yerli kuşlar insanı çok yorar çok emek ister sürekli kumanda etmeye çalışırsınız…yinede ondan gelecek kaba bir tırıltı sizi geçim kuşuna oranla çok daha fazla heyecanlandırır…

Flurya kuşu heyecan kuşudur.ne zaman ne yapacağı belli olmaz..sır kuşudur…belalı bir kuştur…bir yıl çok mutlu olursunuz gelecek yıl sizi rezil eder.